WEWNĄTRZSZKOLNY  SYSTEM DORADZTWA

ZAWODOWEGO W GIMNAZJUM

IM. ZJEDNOCZONEJ EUROPY

 W STARKOWIE

  

Opracowała : IZABELA ŁAZUGA – szkolny doradca zawodowy 

  Od roku szkolnego 2009/2010 WSDZ stanowi załącznik do Statutu Gimnazjum w Starkowie

  

STARKOWO, 2009

 Podstawy prawne doradztwa zawodowego w szkole

 

  • Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329 z późniejszymi zmianami), zobowiązuje placówki oświatowe do „przygotowania uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia” (Art. 1, pkt 14 ) 
  • Rozporządzenie MENiS z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów szkół (Dz. U. z 2001 r., Nr 10, poz. 96) wprowadzające funkcjonowanie wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowe 
  • Rezolucja Rady Unii Europejskiej z 18 Maja 2004 - 9286/04 Jest to najważniejszy do tej pory dokument wydany przez Unię Europejską dotyczący poradnictwa zawodowego. ... „wszyscy obywatele Europy powinni mieć dostęp do usług związanych  z poradnictwem, informacją zawodową i planowaniem kariery na każdym etapie swojego życia. 
  • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 11, poz. 114).

 

WSTĘP

Niewiele jest w życiu człowieka decyzji tak ważnych jak decyzja o wyborze zawodu. Pytanie – jak dobrze zaplanować swoją przyszłość? Towarzyszy nam od zawsze. Pytanie to nabiera szczególnego znaczenia w obecnej sytuacji społeczno – ekonomicznej, która stawia przed każdym z nas nowe, często nie do końca jasne i zrozumiałe wyzwania. Dlatego też coraz powszechniejsza staje się troska o właściwy wybór zawodu stwarzający młodemu człowiekowi możliwość pełnego rozwoju własnej osobowości i znalezienie odpowiedniego miejsca w życiu oraz w społeczeństwie. Ważnym elementem modernizacji systemu edukacji, w tym głównie systemu edukacji zawodowej, staje się wyposażenie uczniów w umiejętności przydatne w podejmowaniu racjonalnych decyzji dotyczących wyboru zawodu, które rzutować będą na dalszy przebieg kariery zawodowej młodego człowieka. Oznacza to konieczność stworzenia takiego systemu doradztwa zawodowego, który zapewni uczniom nie tylko poznanie możliwości zdobycia zawodów oferowanych przez szkoły oraz wymagań, jakie stawiają one kandydatom, ale umożliwi także rozwijanie świadomości własnych uzdolnień, posiadanych umiejętności kwalifikacji i zainteresowań - w aspekcie życzeniowym i rzeczywistym. Tworzony system doradztwa powinien stworzyć możliwość kształcenia umiejętności radzenia sobie ze zmianami poprzez rozwijanie umiejętności adaptacyjnych oraz umiejętności wychodzenia naprzeciw nowym sytuacjom i nowym wyzwaniom. Tym wyzwaniom próbuje sprostać Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego (WSDZ) oraz zatrudniony w szkole doradca zawodowy koordynujący jego działanie. WSDZ stwarza uczniowi realną możliwość zdobycia  wiedzy i umiejętności niezbędnych do odnalezienia swojego miejsca na drodze kariery zawodowej - poznania siebie i własnych predyspozycji zawodowych, zasad rządzących rynkiem pracy, uzyskania informacji o lokalnym rynku pracy, zaplanowania własnej kariery zawodowej. 

 

  1. Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego w Gimnazjum w Starkowie obejmuje ogół działań podejmowanych przez szkołę w celu przygotowania uczniów do wyboru dalszego kierunku kształcenia , zawodu oraz złagodzenia startu zawodowego młodzieży.
  2. Organizacją Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego w Gimnazjum w Starkowie zajmuje się szkolny doradca zawodowy.
  3. Osoby odpowiedzialne za realizację Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego w Gimnazjum  w Starkowie:
    - dyrektor gimnazjum
    - szkolny doradca zawodowych
  4. Osoby współuczestniczące:
    - pedagog szkolny
    - wychowawcy klas
    - bibliotekarze
    - nauczyciele poszczególnych przedmiotów 

Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego w Gimnazjum w Starkowie opiera się na korelacji trzech obszarów działania: 

I. Praca z nauczycielami (Radą Pedagogiczną):

  • Utworzenie i zapewnienie ciągłości działania wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zgodnie ze statutem szkoły.
  • Określenie priorytetów dotyczących orientacji i informacji zawodowej w ramach programu wychowawczego szkoły na każdy rok nauki
  • Realizację działań z zakresu przygotowania uczniów do wyboru drogi
  • zawodowej zawartych w programie wychowawczym szkoły
  • Organizowanie zajęć lub lekcji wychowawczych w zakresie poradnictwa i orientacji zawodowej
  • Prowadzenie różnorodnych zajęć pozalekcyjnych
  • Prezentacja zawodów w ramach przedmiotów nauczania

II. Praca z uczniami:

 

KLASA I

POZNAWANIE SIEBIE

  1. Zainteresowania:
    - sposób spędzania wolnego czasu
    - preferowane przedmioty szkolne
    - uczestnictwo w kółkach przedmiotowych, zajęciach  pozalekcyjnych/pozaszkolnych
    - tematyka czytanych książek, czasopism, oglądanych filmów, programów
  2. Uzdolnienia, umiejętności, zdolności:
    - zdolności wrodzone
    - czynniki wychowania ( czy rodzina, środowisko wychowawcze sprzyja rozwojowi zdolności)
    - czynniki własnej aktywności ( pracowitość, wytrwałość, praca nad sobą)
  3. Temperament:
    - ustalenie rodzaju temperamentu
    - odniesienie parametrów temperamentu do wymagań interesujących uczniów zawodów
  4. System wartości:
    - hierarchia wartości
    - ocena własnego systemu wartości
  5. Stan zdrowia:
    - stan zdrowia przy planowaniu kariery zawodowej
    - samopoznanie – ukształtowanie obrazu własnej osoby

KLASA II

POZNAWANIE ZAWODÓW

  1. Klasyfikacja zawodów i specjalności:
    - zawody dotyczące danych ( informacji)
    - zawody dotyczące ludzi
    - zawody dotyczące przedmiotów, rzeczy
  2. Praca jako główny rodzaj aktywności człowieka w dorosłym życiu.
  3. Podejmowanie wstępnych decyzji o wyborze dalszej drogi kształcenia.

KLASA III

POZNAWANIE ZAWODÓW

  1. Klasyfikacja zawodów i specjalności:
    - zawody dotyczące danych ( informacji)
    - zawody dotyczące ludzi
    - zawody dotyczące przedmiotów, rzeczy
  2. Praca jako główny rodzaj aktywności człowieka w dorosłym życiu.
  3. Podejmowanie wstępnych decyzji o wyborze dalszej drogi kształcenia.

KLASA III

INFORMACJA EDUKACYJNA I ZAWODOWA

  1. Poznanie ścieżek kształcenia:
    - planowanie własnego rozwoju zawodowego
    - wybór dalszego kierunku kształcenia
    - konfrontacje samooceny z wymaganiami szkół i zawodów – decyzje
  2. Poznanie tendencji na rynku pracy:
    - zawody przyszłości
    - lokalny rynek pracy
    - zmiany na rynku pracy 

III. Praca z rodzicami

  1. Prezentacja założeń pracy informacyjno – doradczej szkoły na rzecz uczniów.
  2. Wspomaganie rodziców w procesie podejmowania decyzji edukacyjnych i  zawodowych przez ich dzieci.
  3. Włączanie rodziców, jako przedstawicieli różnych zawodów, do działań informacyjnych szkoły.
  4. Przedstawienie aktualnej i pełnej oferty edukacyjnej szkolnictwa  ponadgimnazjalnego.
  5. Indywidualna praca z rodzicami, którzy mają problemy : zdrowotne, emocjonalne, decyzyjne, intelektualne, rodzinne.
  6. Współpraca z poradnią psychologiczno – pedagogiczną.    

 Cele działań wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego:

  1. Pomoc w wyrównywaniu szans edukacyjnych młodzieży gimnazjalnej z terenu gminy Trzebielino.
  2. Kształtowanie postaw niezbędnych do realizacji wybranej drogi zawodowej.
  3. Przekazywanie informacji o lokalnym rynku pracy.
  4. Zapoznanie z zagadnieniami prawa pracy.
  5. Stworzenie możliwości korzystania z technologii informacyjnej i komunikacyjnej.
  6. Poznanie siebie i budowanie poczucia własnej wartości.
  7. Rozwijanie umiejętności komunikowania się w różnych sytuacjach.
  8. Dostarczanie wiedzy o zawodach i kierunkach kształcenia.
  9. Wskazywanie konieczności brania odpowiedzialności za własny rozwój.

Szkoła realizuje założone cele przez szkolnego doradcę zawodowego, jako koordynatora wszystkich działań przy współpracy z pedagogiem szkolnym, wychowawcami klas, nauczycielami wszystkich przedmiotów w ramach zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych według następującego planu działania:

 

KLASA I – Jaki jestem? - uczeń poznaje siebie.

TEMATYKA ZAWODOZNAWCZA

I    Samopoznanie warunkiem własnego rozwoju

  1. Określanie własnych zainteresowań.
  2. Uświadomienie własnych uzdolnień.
  3. Formułowanie swoich mocnych i słabych stron.

II   Czy jestem przedsiębiorczy?

  1. Cechy osobowości.
  2. Temperament i cechy charakteru.
  3. Cechy osobowości człowieka przedsiębiorczego.
  4. Znaczenie cech osobowości w wyborze szkoły i zawodu.
  5. Metody pracy nad poprawą wybranych cech charakteru.

III  Praca w zespole. Komunikacja interpersonalna.

  1. Efektywne porozumiewanie się,
  2. Techniki komunikacji werbalnej i niewerbalnej.
  3. Bariery utrudniające skuteczne komunikowanie się oraz ich pokonywanie.
  4. Sposoby autoprezentacji.

IV  Asertywność w pracy zawodowej jako sposób na komunikowanie się.

  1. Zachowania asertywne jako forma wyrażania swoich uczuć, przekonań i myśli.
  2. Budowanie właściwych relacji między ludźmi.

OCZEKIWANE EFEKTY

 Uczeń potrafi określić swoje:

  • zainteresowania, uzdolnienia,
  • mocne strony i planować sposoby ich rozwijania,
  • słabe strony i planować sposoby radzenia sobie z nimi
  • swoje cechy charakteru,
  • typ swojego temperamentu,
  • przydatność cech swojego charakteru i temperamentu w poszczególnych grupach zawodowych,
  • cechy osobowości człowieka przedsiębiorczego.

 Uczeń potrafi:

  • przeanalizować własny potencjał pod kątem planowania dalszej kariery edukacyjno – zawodowej
  • efektywnie komunikować się,
  • przedstawiać informacje o sobie w taki sposób, aby najlepiej się zaprezentować,
  • dobrać sposób asertywnego zachowania do wybranych sytuacji,
  • uzasadnić, że asertywne zachowanie ułatwia budowanie właściwych relacji między ludźmi.

 

KLASA II – Świat zawodów – uczeń poznaje zawody.

TEMATYKA ZAWODOZNAWCZA

I Rynek pracy.

  1. Popyt i podaż na rynku pracy.
  2. Podmioty występujące na rynku pracy.
  3. Lokalny rynek pracy.
  4. Instytucje wspomagające proces poszukiwania pracy. 

II   Klasyfikacja zawodów i specjalności

  1. Różne rodzaje klasyfikacji zawodów.
  2. Cechy charakterystyczne zawodów z grupy: człowiek – człowiek, człowiek – technika, człowiek – dane, człowiek – przyroda, człowiek – działalność artystyczna:
  • informacje ogólne o poszczególnych zawodach,
  • warunki i środowisko pracy,
  • zadania i czynności,
  • wymagania psychofizyczne poszczególnych zawodów,
  • przeciwwskazania zdrowotne,
  • ścieżki kształcenia w kierunku tych zawodów. 

OCZEKIWANE EFEKTY

Uczeń potrafi:

  • zdefiniować pojęcie – rynek pracy,
  • rozróżniać podmioty występujące na rynku pracy,
  • scharakteryzować lokalny rynek pracy,
  • analizować najważniejsze aspekty sytuacji gospodarczej w regionie,
  • omówić cechy charakterystyczne zawodów z danych grup,
  • omówić ścieżki kształcenia w kierunku danego zawodu,
  • zanalizować swoje preferencje w kontekście poznanych zawodów.

 

KLASA III – Kim będę? - uczeń poznaje ścieżki kształcenia

TEMATYKA ZAWODOZNAWCZA

I    Mój wybór – moja decyzja.

  1. Proces podejmowania decyzji.
  2. Bariery przy podejmowaniu decyzji.
  3. Rola informacji w procesie podejmowania decyzji.

II   Trendy na rynku pracy.

  1. Rynek pracy w przyszłości.
  2. Zawody przyszłości.

III  Decyzje zawodowe

  1. Wybór zawodu a rynek pracy.
  2. Wybór zawodu a środowisko społeczne.
  3. Wybór zawodu a rozwój techniki.
  4. Wybór zawodu a globalizacja.
  5. Planowanie ścieżki kariery szkolnej i zawodowej.

IV  System szkolnictwa ponadgimnazjalnego.

  1. Typy szkół ponadgimnazjalnych i ich charakterystyka.
  2. Zasady rekrutacji na nowy rok szkolny.
  3. Dokumenty potrzebne przy rekrutacji.
  4. Podanie w elektronicznym systemie naboru. 

OCZEKIWANE EFEKTY

Uczeń potrafi:

  • wskazać wady i zalety decyzji indywidualnych i grupowych,
  • omówić sytuacje na lokalnym rynku pracy
  • scharakteryzować zawody, które będą rozwijały się w przyszłości
  • stworzyć listę czynników od  których zależy wybór zawodu,
  • aktywnie uczestniczyć w procesie wybierania zawodu i planowania dalszego kształcenia,
  • scharakteryzować typy szkół ponadgimnazjalnych,
  • omówić zasady rekrutacji na nowy rok szkolny,
  • przygotować niezbędną dokumentację określoną w procesie rekrutacji.

Zadania szkolnego doradcy zawodowego

  • Systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania uczniów na informacje i pomoc w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej.
  • Gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych właściwych dla danego poziomu kształcenia.
  • Wskazywanie osobom zainteresowanym (młodzieży, rodzicom, nauczycielom) źródeł dodatkowej, rzetelnej informacji na poziomie regionalnym, ogólnokrajowym, europejskim na temat:
    • rynku pracy,
    • trendów rozwojowych w świecie zawodów i zatrudnienia,
    • wykorzystania posiadanych uzdolnień i talentów w różnych obszarach
    • świata pracy,
    • instytucji i organizacji wspierających funkcjonowanie osób niepełnosprawnych w życiu codziennym i zawodowym,
    • alternatywnych możliwości kształcenia dla młodzieży z problemami emocjonalnymi i niedostosowaniem społecznym 
  1. Udzielanie indywidualnych porad edukacyjnych i zawodowych uczniom i ich rodzicom.
  2. Organizacja zajęć i opracowanie sposobu realizacji zadań z zakresu orientacji zawodowej.
  3. Organizowanie imprez dotyczących orientacji zawodowej
  4. Prowadzenie grupowych zajęć aktywizujących, wspierających uczniów w świadomym planowaniu kariery / wyboru szkoły/ i podjęciu roli zawodowej poprzez przygotowanie ich do aktywnego poszukiwania pracy, prezentowania się na rynku pracy oraz wyposażenie ich w wiedzę na temat reguł i trendów rządzących rynkiem pracy.
  5. Kierowanie w sprawach trudnych, do specjalistów: doradców zawodowych w poradniach psychologiczno-pedagogicznych i urzędach pracy, lekarzy itp.
  6. Współpraca z Radą Pedagogiczną w zakresie:

1. tworzenia i zapewnienia ciągłości działań wewnątrzszkolnego systemu doradztwa, zgodnie ze statutem szkoły,

2. realizacji zadań z zakresu przygotowania uczniów do wyboru drogi zawodowej.

  • Systematyczne podnoszenie własnych kwalifikacji.
  • Wzbogacanie warsztatu pracy o nowoczesne środki przekazu informacji (internet, itp.) oraz udostępnianie ich osobom zainteresowanym.
  • Sporządzanie sprawozdań z prowadzonej działalności.
  • Współpraca z instytucjami wspierającymi wewnątrzszkolny system doradztwa: kuratoria oświaty, centra informacji i planowania kariery zawodowej, poradnie psychologiczno – pedagogiczne. 

WSDZ został zatwierdzony  na posiedzeniu Rady Pedagogicznej w dniu 31sierpnia 2009 roku i funkcjonuje od roku szkolnego 2009/2010

 

 

 

Szkoła Podstawowa Im. Zjednoczonej Europy w Starkowie

77-235 Trzebielino
tel./fax  (059)8580077 

email spstarkowo@poczta.fm

 

NASZA GMINA